Yılmaz, N. & Akdal, D. Investigation of School Counselors Attitudes and Opinions Towards Inclusive Education

Main Article Content

Nurettin Yılmaz
Doç. Dr. Deniz AKDAL

Abstract

This research is a qualitative study that aims to examine the perceptions, attitudes and opinions of school counselors towards inclusive education. In this research, which was carried out within the framework of the phenomenological design, semi-structured interviews were conducted with eight school counselors working in schools in 2023. The obtained data were analyzed by content analysis method and as a result of the analysis; Four themes were identified: perception and experiences, role and interaction, individualized education program and problems. The findings reveal that the undergraduate and in-service training processes of school counselors are not at the desired level in terms of inclusive practices and that the lack of practical knowledge limits effective inclusion practices. It is seen that the participants take on multidimensional roles both directly with the student and indirectly with the teachers and parents in the inclusion process. However, the inadequacy of the number of consultants, the limitation of physical conditions and the weakness of cooperation between stakeholders negatively affect the effectiveness of the process. The findings of the research show that teacher training programs and in-service trainings should be updated, the quality of their practices should be increased and the roles of school counselors should be strengthened in order to maintain inclusive education in a more functional way.

Article Details

Section

Research Article

Author Biography

Doç. Dr. Deniz AKDAL, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi

*

How to Cite

Yılmaz, N. & Akdal, D. Investigation of School Counselors Attitudes and Opinions Towards Inclusive Education. (2025). Academic Journal of Education and Social Sciences, 3(1), 13-28. https://doi.org/10.5281/zenodo.15854929

References

Akar, İ. (2010). İlköğretim kademesindeki üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik gereksinimlerinin ebeveyn ve öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Aksoy, V., & Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmenlerin özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi. İlköğretim Online, 8(3), 709–719.

Aras, E. G. (2023). Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme ekip üyelerinin program hazırlama sürecine ilişkin deneyimleri: Özel eğitim anaokulu örneği [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Armstrong, S. L., Davis, H. S., & Paulson, E. J. (2011). The subjectivity problem: Improving triangulation approaches in metaphor analysis studies. International Journal of Qualitative Methods, 10(2), 151–163.

Batu, E. S., Cüre, G., Nar, S., Gövercin, D., & Keskin, M. (2018). Türkiye’de ilkokul ve ortaokullarda yapılan kaynaştırma araştırmalarının gözden geçirilmesi (2006–2016). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577–614. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.336925

Batu, S., & Kırcaali-İftar, G. (2016). Kaynaştırma. Kök Yayıncılık.

Batu, S. (2000). Özürlü öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Baxter, P., & Jack, S. (2008). Qualitative case study methodology: Study design and implementation for novice researchers. The Qualitative Report, 13(4), 544–559. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2008.1573

Berkant, H. G. ve Atılgan, G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi, Muğla, Türkiye. 29 Eylül-2 Ekim. Erişim Tarihi 5 Mayıs 2019. http://ceadder.org/site/wp-content/uploads/2019/03/UCEAK_Bildiri-Özetleri-Kitabı_2016.pdf

Brantlinger, E., Jimenez, R., Klingner, J., Pugach, M., & Richardson, V. (2005). Qualitative studies in special education. Exceptional Children, 71(2), 195–207. https://doi.org/10.1177/001440290507100205

Chadwick, B. A., Bahr, H. M., & Albrecht, S. L. (1984). Social science research methods. Prentice-Hall.

Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev., 2. baskı). Siyasal Kitabevi. (Orijinal eser 2014)

Demirbilek, S., Sencer-Özsezer, M., & Demirbilek, M. (2025). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma ile ilgili öğretimsel uygulamalarını ele alan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 26(1), 117–132.

Dikici Sığırtmaç, A., Hoş, G., & Abbak, B. S. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunlara yönelik kullandıkları çözüm yolları ve önerileri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 205–223.

Duran Düşünür, A. (2018). İlkokullarda kaynaştırma eğitiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.

Eripek, S. (2012). Özel Eğitim ve Kaynaştırma Uygulamaları. Süleyman Eripek (Ed). İlköğretimde Kaynaştırma s(1-17). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Gause, C. P. (2011). Diversity, equity and inclusive education: A voice from the margins. Sense Publishers.

Gök, R. (2013). Kaynaştırma eğitimine devam eden engelli öğrencilerin akranları ile ilişkilerinde karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Güleryüz, Ş. O. (2009). Kaynaştırma eğitimine devam eden engelli öğrencilerin akranları ile ilişkilerinde karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gürgür, H. (2008). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı ilköğretim sınıfında işbirliği ile öğretim yaklaşımının incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Hatunoğlu, A., & Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 333–338. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/49106/626683

Kara, Z. (2016). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi öğrencilerine yönelik tutumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Karadağ, G. (2014). Özel gereksinimi olan çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadığı zorluklar ve çözüm önerileri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(6), 491–494.

Karakış, H. (2023). Ortaokul öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlilik düzeyleri ile bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama ve uygulama süreçlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kargın, T., Acarlar, F., & Sucuoğlu, B. (2003). Öğretmen, yönetici ve anne-babaların kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(2), 55–76. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000207

Kış, H. (2013). Destek eğitim odalarındaki uygulamalara ilişkin rehber öğretmenler ve özel eğitim sınıf öğretmenlerinin görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No: 336326)

Küçüker, S. (1999). Özürlü çocuk ailelerine yönelik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1(3), 3-29.

Lindsay, G. (2007). Educational psychology and the effectiveness of inclusive education/mainstreaming. British Journal of Educational Psychology, 77(1), 1–24.

Logan, B. E., & Wimer, G. (2013). Tracing inclusion: Determining teacher attitudes. Research in Higher Education Journal. https://eric.ed.gov/?id=EJ1064663

Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2010). Okullarımızda neden, niçin, nasıl kaynaştırma? Yönetici, öğretmen ve aile kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/kaynastirma/kaynastirma.pdf (Erişim tarihi: 14 Ocak 2025)

Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf(Erişim tarihi: 12 Aralık 2024)

Özbaba, N. (2000). Okul öncesi eğitimcilerin ve ailelerin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların entegrasyonuna karşı tutumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Özgüven, İ. E. (2001). Çağdaş̧ eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik (2. baskı). PDREM.

Öztürk, S. (2006). İşitme, görme ve ortopedik engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik kavramlarının özel eğitim okullarına veya kaynaştırma eğitimine devam etme durumlarına göre incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Patton, M. Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, (Çeviri Ed: Bütün, M. & Demir, SB). 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.

Sucuoğlu, B. (2006). Etkili kaynaştırma uygulamaları. Ekinoks Yayınları.

Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları: Yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. Morpa Yayınları.

Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2014). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları (2. baskı). Kök Yayıncılık.

Şahbaz, Ü., & Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının ... Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 116–135.

Van Reusen, A., Shoho, A. R., & Barker, K. S. (2000). High school teacher attitudes toward inclusion. The High School Journal, 84(2), 7–20.

Varlier, G. (2004). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma uygulamalarının tarihsel süreci ve Türkiye’de uygulanan kaynaştırma modelleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1), 92–110.

Yıldırım Doğru, S. (2007). Kaynaştırma eğitimi veren sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi konusundaki genel görüş ve sorunları. Mesleki Eğitim Dergisi, 9(17), 166–180.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. baskı). Seçkin Yayıncılık.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 10. baskı). Seçkin Yayıncılık.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.

Zeybek, Ö. (2015). İlköğretim okullarındaki İngilizce öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü